หลายคนที่เคยมาเที่ยวทางภาคเหนือคงรู้จักกับน้ำพริกหนุ่มเป็นอย่างดี บางคนที่เคยได้ท่านแล้วก็บอกว่าชอบเพราะด้วยจะทานเป็นเครื่องเคียงหรือทานเป็นกับข้าวก็ทำได้เช่นกัน ทางเหนือจะใช้ข้าวเหนียวจิ้มลงไป ไม่เหมือนกับน้ำพริกทางภาคกลางหรือภาคใต้ที่ใช้การตักมาวางไว้บนข้าวสวยแล้วทานกัน แต่น้ำพริกหนุ่มเป็นการใช้ข้าวเหนียวจิ้มลงไป หรือใช้ผักในการตัดขึ้นมาทานแทน เอกลักษณะน้ำพริกแต่ละอย่างจึงไม่เหมือนกัน
การทำน้ำพริกหนุ่มก็เป็นเรื่องที่สามารถทำทานเองได้ ง่ายๆ เริ่มต้นเตรียมวัตถุดิบกันก่อนคือ พริกหนุ่ม พริกขี้หนูเม็ดเล็ก กระเทียม หอมแดง เกลือ ผักชีต้นหอม ไว้สำหรับโรยหน้าเพื่อความสวยงาม
เริ่มต้นลงมือทำด้วย นำพริกหนุ่มมาปิ้งที่ไฟจนสุกทั่วทั้งเม็ด และนำหอมแดงมาปิ้งที่ไฟให้หอมด้วยเช่นกัน เมื่อปิ้งจนสุกแล้วก็พักไว้สักครู่แล้วนำพริกหนุ่มมาแกะเปลือกออก ให้หมด ให้เลือกแต่เนื้อของพริกหนุ่ม น้ำหอมแดงที่ปิ้งจนหอมแล้วมาแกะเอาแต่ด้านในเช่นกัน ตำกระเทียมให้แหลก ตามด้วยหอมแดง แล้วตามด้วยพริกหนุ่ม ปรุงรสด้วยเกลือ เคล็ดลับสำคัญคือ ถ้าคุณชอบเผ็ดก็ให้ตำพริกขี้หนูเพิ่มเข้าไปด้วย และสำหรับการทำพริกหนุ่มหน้าหนาว ควรต้องชิมดูก่อน เพราะว่าพริกหน้าหนาวนั้นมีความเผ็ดมากกว่าในช่วงฤดูอื่น ง่ายๆ เพียงเท่านี้ ก็ตักใส่ถ้วยแล้วก็โรยหน้าด้วยผักชีต้นหอมเป็นอันเสร็จแล้ว การทำนั้นง่ายมาก ๆ แต่ถ้าจะทำให้อร่อยเด็ดติดใจ อาจจะมีส่วนผสมอย่างอื่นผสมเข้าไปด้วยได้ หลายท่านอาจจะเพิ่มปลาย่างเข้าไปก็ไม่ถือว่าผิด หรือบางท่านชอบทานปลาร้าก็ เคี้ยวน้ำปลาร้าให้สุก แล้วผสมรวมลงไป ก็ได้เช่นกันตรงนี้ก็แล้วแต่คนชอบ
น้ำพริก ไม่มีสูตรสำเร็จที่ตายตัว แล้วแต่ว่าใครชอบทานรสชาติแบบไหนก็สามารถทำทานทำขายกันได้ทั้งนั้น เครื่องเคียงสำหรับการทานน้ำพริกหนุ่มแบบทางเหนือ ก็จะมีทั้งผักสด และผักลวก ตามไปด้วยแคบหมูไร้มัน ไส้อั่ว ก็ได้ทั้งนั้น สำหรับอาหารประเภทนี้จัดว่าเป็นอาหารพื้นบ้านของคนทางภาคเหนือ ซึ่งตอนนี้สามารถหาทานได้ทุกภาคกันหมดแล้ว
เรื่องของอาหารตอนนี้ทุกภาคก็สามารถที่จะส่งถึงกัน และมีการปรับสูตรให้เข้ากันกับแต่ละพื้นที่ด้วยเช่นกัน อย่างอาหารใต้ที่ทำมากินหรือจำหน่ายทางภาคเหนือก็ลดความเผ็ดลงนิดหน่อย เพื่อให้คนในท้องถิ่นที่ไม่นิยมการทานเผ็ดมากนัก ได้ทานกันอย่างอร่อยและถูกปาก
เรื่องของอาหารการกิน จัดว่าเป็นเรื่องที่สามารถปรับปรุงเปลี่ยนแปลงตามความชอบกันได้ อร่อยหรือไม่อร่อยขึ้นอยู่กับว่าเราชอบรสชาติไหนเป็นสำคัญ ชอบรสชาติแบบไหนก็ปรุงรสตามชอบ