พญานาคปรากฎอยู่ในวรรณคดีและตำนานต่างๆ มากมาย อีกทั้งยังเป็นที่เคารพบูชาในหลายภาคของไทย วันนี้ทางเราจะพาคุณไปรู้จักกับ 3 พญานาคที่คนไทยควรรู้จัก
1. พญามุจลินทร์นาคราช เมื่อครั้งที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ ได้ทรงนั่งเสวยวิมุติสุขอยู่ใต้ต้นจิกเกิดมีพายุติดต่อกัน 7 วัน 7 คืน มีพญานาคองค์หนึ่งขึ้นมาจากสระน้ำแถวนั้น แล้วขนดกาย 7 ชั้นรอบองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พร้อมแผ่พังพานกันลมฝน พุทธกิริยานี้ได้กลายมาเป็นแบบอย่างของพระปางนาคปรกในปัจจุบัน ส่วนพญานาคที่แผ่พังพานป้องพายุไม่ให้สัมผัสองค์พระสมโคดม ก็คือ ‘พญามุจลินทร์นาคราช’ นั่นเอง
2. พญาศรีสัตตนาคราช ครั้งหนึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จไปยังดอยนันทกังรี พระพุทธองค์ทรงก้าวพระบาทข้ามตีนดอยแล้วทรงแย้มพระโอษฐ์ พระอานนท์จึงทูลถามว่าเพราะอะไรจึงแย้มพระโอษฐ์เช่นนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสตอบว่าพระองค์ทรงนิมิตเห็นนาค 7 เศียร ต่อไปภายหน้าที่ตรงนี้จะกลายเป็นเมือง ภายใต้การปกครองของพญานาค 7 เศียร ชื่อเมืองตามชื่อนาคบดีนั้นว่า ศรีสัตตนาค
เมืองบาดาลในโลกใบนี้แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 9 เขต แต่ละเขตมีนาคบดีปกครองอยู่ พญาศรีสัตตนาคราชปกครองเขตประเทศลาว วังของท่านอยู่ใต้บ่อน้ำทิพย์ใกล้พระธาตุหลวง ที่กรุงเวียงจันท์ เชื่อกันว่าท่านชอบมากราบพระธาตุพนม จนเป็นเหตุให้มีการสร้างพญานาค 7 เศียรทองเหลืองขนาดยักษ์ขึ้นใน จ. นครพนม
3. พญาศรีสุทโธนาคราช พญาศรีสุทโธเป็นนาคเศียรเดียว ท่านเป็นนาคบดีฝั่งภาคอิสานของไทย วังของท่านอยู่ที่คำชะโนด พญาศรีสุทโธนาคราชทรงเป็นไม้เบื่อไม้เมากับพญาสุวรรณนาคราช นาคบดีภาคเหนือของไทย โดยครั้งหนึ่งพวกท่านเคยต่อสู้กันจนโลกสะท้านดินสะเทือน ร้อนถึงพระอินทร์ต้องเข้ามาไกล่เกลี่ย โดยพระอินทร์ให้นาคบดีทั้งสองหยุดต่อสู้กันและเปลี่ยนมาแข่งกันสร้างแม่น้ำ ใครสร้างสร้างแม่น้ำไปถึงทะเลก่อนเป็นฝ่ายชนะ พญาศรีสุทโธสร้างแม่น้ำโขง เพราะความที่ท่านใจร้อนจึงทำให้แม่น้ำคดเคี้ยว คำว่า ‘โขง’ ก็มาจากคำว่า ‘โค้ง’ นั่นเอง ส่วนพญาสุวรรณนาคราชสร้างแม่น้ำน่าน เพราะท่านเป็นคนใจเย็น แม่น้ำน่านจึงเป็นแม่น้ำที่ตรงที่สุดในประเทศไทย ในการแข่งขันครั้งนี้พระยาศรีสุทโธนาคราชชนะ พระอินทร์จึงให้ปลาบึกไปอาศัยอยู่ในแม่น้ำโขง เป็นรางวัล ว่ากันว่าหากนำน้ำในแม่น้ำน่านและแม่นำโขงมาใส่ในขวดเดียวกันขวดจะแตกทันที
พญามุจินทร์นาคราช พญาศรีสัตตนาคราช และพญาศรีสุทโธนาคราช ล้วนเป็นพญานาคที่คนไทยพุทธส่วนใหญ่กราบไหว้บูชา จึงนับเป็น 3 นาคราชที่คนไทยควรรู้จักด้วยประการฉะนี้